اسمز معکوس چیست ؟
اسمز معکوس چیست ؟
اسمز معکوس یک فرایند غیرقابل انعطاف است که در آن محلولی با غلظت بالایی، به طور خودکار و به وسیلهٔ فشار بالای اب معکوس می‌شود. در این فرایند، فشار اسمزی محلول از فشار اب معکوس بیشتر است، بنابراین آب با اسمز معکوس از محلول جدا می‌شود و به صورت خالص به دست می‌آید. این فرایند در صنایع مختلفی از جمله تصفیه آب، تولید الکل، تصفیه شیر، تولید شیرینی و شکلات، تولید داروهای بیولوژیکی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در فرایند اسمز معکوس، یک ممبران نیمه‌تراوا به کمک یک فشار خارجی، فشار اب معکوس را افزایش می‌دهد. این فرایند به دلیل اینکه اب با غلظت بالاتر از آب خالص دارای پتانسیل شیمیایی بیشتری است، اتفاق می‌افتد. با افزایش فشار، این پتانسیل شیمیایی کاهش می‌یابد و ذرات محلول با غلظت بالاتر به سمت غشایه نیمه‌تراوا حرکت می‌کنند. در این فرایند، ذرات با اندازه بزرگتر از اندازهٔ منافذ ممبران نیمه‌تراوا، به داخل غشایه عبور نمی‌کنند و در محلول باقی می‌مانند، در حالی که ذرات با اندازهٔ کوچکتر به سمت طرف دیگر غشایه حرکت می‌کنند و در آب خالص جدا می‌شوند.
| حتما بخوانید: دستگاه تصفیه آب |
از اسمز معکوس به دلیل کارایی بالا، هزینه کم و امکان استفاده از آن در صنایع مختلف، به عنوان یک روش تصفیه و تولید آب خالص استفاده می‌شود. با این حال، هنوز هزینهٔ بالایی برای این فرایند وجود دارد و برای برخی صنایع مانند تولید الکل، می‌توان از روش‌های دیگری مانند تقطیر استفاده کرد.
تعریف این پدیده به زبان ساده
با مقايسه ساده راجع به چيزى كه در فرايند اسمز(آب از سمت خالص به سمت ناخالص) و چيزى كه ما ميخواهيم(تراوش آب از سمت ناخالص به سمت خالص) متوجه تضاد خواسته خود با اسمز ميشويم.
در دستگاه تصفيه آب اسمز معكوس در فيلتر شماره چهار از فیلتر ممبران استفاده ميشود كه در واقع همان غشا میباشد. حال به جهت اينكه آب برخلاف روند طبيعى خود از سمت ناخالص به سمت خالص حركت كند بايد خلاف جهت اسمز فشار ايجاد كنيم كه اين فشار فقط به وسيله یک پمپ امكان پذير است. به همين دليل نام اين سيستم تصفیه آب اسمز معكوس یا Reverse Osmosis است.
رابطه پمپ با اسمز معکوس چیست ؟
با توضيحات فوق بايد متوجه شده باشيد كه چرا دستگاه تصفيه آب بايد موتور و پمپ داشته باشد و با برق کار کند.؛لذا باید دقت داشت تا فريب نخوريم و دستگاه فيلتراسيون را به جاى اسمز معكوس نخريم.